12.දැඩිමුණ්ඩ දෙවියන්...
ලක්දිවට, බුද්ධ ශාසනයට විපතක් සිදුවන සෑම අවස්ථාවකදීම විවිධ ස්වරූපයන්ගෙන්
පහළ වී රට ආරක්‍ෂා කිරීමට කැපවන දැඩි බලයකින් යුතු දෙවියකු ලෙස දැඩිමුණ්ඩ දෙවියන් ජනතා
ප්‍රසාදයට පත්වී ඇත. දැඩි වූ සිතත්, කැරැලි ගැසුණු හිසකෙසත් නිසා දැඩිමුණ්ඩ නාමයෙන්
හඳුන්වන එතුමන් පිළිබඳ කියැවෙන ඓතිහාසික කතා පුවත් කිහිපයකි.
හඳුන් වනයේ විසූ හෙයින් ‘හඳුන් කුමාර’ නමින්ද, මාණික්‍ය භාණ්ඩාගාරයේ
ආරක්‍ෂක කටයුතු භාරව සිටි හෙයින් ‘මැණික් බණ්ඩාර’ නමින්ද, සොළී පරදේසක්කාරයන් ලක්දිව
බලයට පත්ව සිටි සමයේ ඔවුන් හා යුද්ධ කොට අල්ලා ගත් ප්‍රදේශ ආරක්‍ෂා කළ හෙයින් ‘උෟවේ
බණ්ඩාර’ නමින්ද, ඇම්බැක්කේ මහ දේවාලයට අධිපති වීමෙන් ‘ඇම්බැක්කේ දේවතා බණ්ඩාර’ නමින්ද,
ඇතෙකු පිට නැඟී සටන් වැද කිරුළ ගම්කන්ද දෙබෑකර සතුරු බළමුළු විනාශ කළ නිසා ‘කිරුළ බණ්ඩාර’
නමින්ද, කෙහෙල් පන්නල ග්‍රාමයට නුදුරින් මහ වනයේ අලුත් නුවරක් පිහිටූ වූ හෙයින් ‘අලුත්නුවර
දේවතා බණ්ඩාර’ නමින්ද හදුන්වනු ලබයි.
ඔහු ලක්දිව යක්‍ෂ හා නාග ගෝත්‍ර දෙකටම අයිතිවාසිකම් කියන උරුමක්කාරයෙකි.
යක්‍ෂ හා නාග වංස දෙක එකතුව බිහි වූ දරුවන් ද්වි වංසික හෙවත් දේව වංසිකයන් වන බව ජනශ්‍රැතියේ
සඳහන් නිසා දැඩිමුණ්ඩ උපතින්ම දේව වංශිකයකු බව සඳහන් කළ හැකිය. යක්‍ෂ ගෝත්‍රිකයන්ට
අධිපති වෙසමුණි (කුවේර) දිව්‍ය රාජෝත්තමයාණන් වහන්සේගේ පුත්‍රයා වූ පූර්ණක නම් යක්‍ෂ
සේනාධිපතිට දාව, එරන්දතී නම් නාග ගෝත්‍රික කන්‍යාවියගේ කුසින් තලගිරිකන්දේදී මොහු උපත
ලැබීය. සිද්ධාර්ථ තාපසයාණන් නේරංජනා නදී තීරයේ ඇසතු බෝ රුක මුලදී සියලු කෙලෙසුන් නසා
වෙසක් පුර පොහෝ දිනයේ බුදු බව සාක්‍ෂාත් කර ගනිද්දී වසවර්ති මාරයා ඇතුළු දස බිම්බරක්
මාර සේනාව සමඟ ඇති වූ මාර යුද්ධයේදී බලවත් දෙවිවරුන් පවා බියේ පැන ගියහ. මේබැව් දුටු
කුවේරයන් තම මුනුබුරු වූ දැඩිමුණ්ඩයන් කැඳවා උන්වහන්සේ ආරක්‍ෂා කරන ලෙස දැන්වීය. කාශ්‍යප
බුදුන්ගේ අවධියේ සිට ත්‍රිවිධ රත්නය කෙරෙහි අචල භක්තියෙන් යුතුවූ දැඩිමුණ්ඩ තනිවම හෝ
සටන් කර සිද්ධාර්ථ බෝසතාණන් ආරක්‍ෂා කරමියි සිතා නොබියව රන් දුන්නක් ගෙන, සුදු වතින්
සැරැසී මාර සේනවා සමඟ සටන් කර මහමෙර පර්වතය මුදුනේ වූ වසවර්ති මාරයාගේ විමානයද විනාශ
කර දැමූ බව ගල කැප්පූ සැහැල්ලේ සඳහන් වේ.
දැඩිමුණ්ඩ දෙවියන්ගේ ප්‍රධාන දේවාලය ලෙස සදහන් වන්නේ මාවනැල්ල
අලුත් නුවර දැඩිමුණ්ඩ දේවාලයයි.මීට අමතරව මෙම දෙවියන්ගේ ආශීර්වාදය ලබන අනෙකුත් ප්‍රදේශ වන්නේ
හිඟුල, මාවනැල්ල, කෑගල්ල, ගලිගමුව, බත්ලේගල, කෙහෙල්පන්නල, හෙම්මාතගම, රහලගල, කඩුගන්නාව
ආදී ප්‍රදේශයි. කන්ද උඩරට රාජධානියේ නිලමේවරයකුගේ ඇඳුම් ආයිත්තම්වලින් සැරැසී සිටින
දැඩිමුණ්ඩ දෙවියන් වේවැලක් හෝ සැරයටියක් සුරතින් දරා සැවුළාගේ පිටින් ගමන් වඩී.
තමන්ගෙන් පිහිට පතන සියලු ජනයාට පැමිණෙන්නා වූ අනවින, කොඩිවින දෝෂාන්ධකාරයන්ද,
යක්‍ෂ, භූත, පිසාච, කුම්භාණ්ඩාදීන්ගේ උපද්‍රවයන්ද, තුන් දොසින් හටගත් දෝෂාන්ධකාරයන්ද
මඟහරවා සර්වාරක්‍ෂාව ලබාදෙන අලුත්නුවර දැඩිමුණ්ඩ දෙවියන් අනවින සොරසතුරුකම් කරනවුන්ට
දැඩි දඬුවම් ලබාදෙන බවද විශ්වාස කෙරේ.
